Kefal dediğimizde herkes biliyordur fakat İnci kefali dediğimizde belki de birçok kişi hiç duymamıştır bu balığı yahut hiç bilmiyordur. “Van balığı” dediğimiz zaman ise herkes balığın sadece Van bölgesine ait olduğunu tahmin edebilir.

İnci Kefali; Van yöresine ait sadece Van Gölü’nde yaşayan bir balık türü. Van Gölü, tuzlu - sodalı suları ve biyolojik çeşitliliği ile dünyadaki en ilginç ekosistemlerden birisidir. Aslında gölün sodalı ve tuzlu olması canlıların yaşamasına uygun bir ortam değil fakat bu göle adapte olmuş tek endemik tür İnci kefali. İnci kefali; sazangiller familyasına mensup, ortalama boyu 19.5 cm, ortalama ağırlığı 80 g civarında, yaşamını gölde sürdüren ancak üremek için ilk bahar aylarında akarsulara göç eden bir türdür.
Bu tür, yumurtalarını bırakmak için her yıl Nisan ve Temmuz ayları arasında gölden akarsuya ters akıntıya karşı göç ederek büyük bir yaşam mücadelesi vermektedir. Göç esnasında kesinlikle balığın avlanmaması gerekir ki yumurtalarını bırakabilsin ve nesli tükenmesin. İnsanlar balığın gölde çok olması sebebiyle neslinin tükenmeyeceği düşüncesinde olduklarından balıkların göç zamanında avlanmaktalar. Yüzüncü Yıl Üniversitesinde görevli Prof. Dr. Mustafa Sarı bu türün yok olmaması adına çok önemli çalışmalar yapıyor ve neslini sürdürebilmesi için de halkı bilinçlendirmeye çalışıyor.
Balığın üreme dönemindeki avlanmasına karşılık kış balıkçılığı alternatif olarak yapılmaya başlanmış, eskiye oranla göç zamanındaki kaçak avlanma bir nebzede olsa azalmaya başlamış ama yine de devam etmekte. İnci kefalinden geçimini sağlayan balıkçılar bugün artık eskiye oranla daha rahat çalışma imkanı buluyorlar, ağ balıkçılığı yaparak günde 400-500 kilo balık tutabiliyorlar. Tutulan balıklar balık haline satılarak, hem iç hem de şehir dışı piyasaya sürülüyor. Özellikle Van’a yakın olan tüm doğu illeri inci kefali tüketiyor.

Balığın tanıtılması, korunmasıyla ilgili olarak çalışmalar hem üniversite tarafından hem de Erciş kaymakamlığı tarafından devam ediyor. Her yıl İnci kefali festivali düzenlenerek Van’a komşu iller ve birçok başka ilden buraya balıkların göçünü izlemeye gelenler bulunuyor. İnci kefalinin yaşam mücadelesi gören herkesi şaşırtarak hayretler içerisinde bırakıyor.

Siz de bu balığın mucizevi yaşam mücadelesine İz’ de tanık olun.